अक्षरमा तिमी गजलसङ्ग्रहको प्रकाशकीय

उर्दु, फारसी कविताको एक प्रकार विशेष गजललाई यता ल्याई नेपाली कलमहरूले लेख्न थालेको करिब सवा सय वर्ष भयो।बीचबीचमा निदाउँदै बौरिँदै गरेको गजल नेपाली साहित्यको वर्तमानमा सबैभन्दा ज्यादा कलमहरूले लेखिने बिधाको रूपमा देखापरेको छ।

युवा लेखकहरूको एउटा ठूलो प्रवाह नै गजल लेखनमा तल्लिन रहनु निश्चय पनि खुसीको विषय हो।संरचनाको नियमभित्र बाँधिएर केवल दुई पङ्तिमा अत्यन्त ओजपूर्ण अभिव्यक्तिबाट एउटा कुनै कथ्यलाई सम्पूर्णतामा व्यक्त गर्न सक्नु लरतरो सामर्थ्य होइन।गजलको सौन्दर्य भनेकै त्यही सामर्थ्य हो ।

कवितामा हामी विश्वस्तरको खोजीमा टी. एस. इलियट, एज्रा पौन्ड, वाल्ट ह्विटम्यान, लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा, रोबर्ट फ्रोस्ट, गोपालप्रसाद रिमाल, अलेक्जेन्डर पुस्किन, विलियम बट्लर यिट्स, इमिलि डिकिन्सन, सिल्भिया पाथ, फारुख फारुखजाद, पाब्लो नेरुदा, तु'फु, एलेन गिन्सबर्ग, बैरागी काइँला, माया एन्जोलो आदिहरूलाई पछ्याइरहेका छौँ। कथामा भारतका हिन्दी प्रेमचन्द र धुमकेतु, बङ्गाली टेगोर, पन्जाबी अमृता प्रितमदेखि अङ्ग्रेजी आर. के. नारायण हुँदै अङ्ग्रेज अङ्ग्रेजी डी. एच. लरेन्स, चार्ल्स डिकेन्स, थोमस हार्डीदेखि अमेरिकी अङ्ग्रेजी ओ हेन्रि, अर्नेस्ट हेङमिङ्वे, एडगर एलेन पोहरूसम्म; जापानी ह्याकु मोनोगातारीदेखि चिनी लु सुन र लाओ'से, अनि रूसी, चेखब, तुर्गनेव, टाल्स्टए, गोगोल र फ्रान्सिसी मोपासाँ र सार्तहरू खोज्दै हिँडेका छौँ; फेरि पाकिस्तानमा उर्दु सआदत हसन मन्टो र मध्यपूर्वमा हिब्रु अहारुन मेग्गेदलाई खोजी स्पेनिस मार्क्वेजहरू भेट्न ल्याटिन अमेरिकासम्म पुगेका छौँ।गजल सबैभन्दा बढी र सबैभन्दा शक्तिशाली रूपमा लेखिएका स्थान भने बर्मादेखि पाकिस्तानसम्मका उर्दु अक्षर लेखिने पानाहरू नै हुन्। तसर्थ गजल लेखनमा खोजिने किरणले मिर्जा असदुल्ला खाँ "गालिब", अबु जफर सिराजुद्दिन मुहम्मद बहादुर साह "जफर", अकबर इलाहाबादी, दाग देहलवी, जौक, मीर, मोमिन, इकबाल, फैज अहमद फैज, नासीर, हसरत मोहानी, अहमद फराज, परबिन साकिर, कैफि आजमी, कातिल सिफाईलगायतका उर्दु कविहरूको उज्यालालाई खोज्नु जरुरी छ भन्ने लाग्दछ ।

निकै लामो उमेर र सहस्र कलमहरूको छटपटीका बाबजुद स्पस्ट पहिचानसहित कहीँ कतै प्रसङ्गहरूमा उद्दरण गरिने वा हुने किसिमका सेरहरू नेपाली गजलमा देखिएका छैनन् भन्दा कसैले मन दुखाउन नमिल्ने स्थिति रहेको छ हामीकहाँ।तर, निस्पट्ट अँध्यारो रहनुभन्दा जुनकीरीहरू चलमलाउनु ढाडसयुक्त हुन्छ।नेपाली गजलको आकाशमा हजारौँ जुनकीरीहरू आ-आफ्ना प्रकाश लिएर उडिरहेका छन्।अनेक प्रकाशमध्ये कतिपय ज्योतीहरू तारा भएर सँधैका लागि चम्किरहने छन् भन्ने आस र विश्वास दुबै हामीले गर्नैपर्छ ।

यिनै उडानहरू बीच २०६२ सालमा पहाडको मन कवितासङ्ग्रह लिएर निस्किएकी कवयित्रि ज्योति जङ्गल यसपाली अक्षरमा तिमी गजलसङ्ग्रह बोकेर उभिएकी छन्।उनको पहिलो पुस्तकको प्रकाशन गर्न पाएको वाणी प्रकाशन दोस्रो पुस्तकको पनि प्रकाशक हुन पाउँदा हर्ष अनुभव गर्दछ। हामीलाई मन परेकोले नै यो पुस्तक प्रकाशन गरेका हौँ, पाठकहरूलाई पनि ज्योतिका यी चमकहरू मन पर्नेछन् भन्ने हाम्रो विश्वास रहेको छ ।

- सुमन पोखरेल

...........................................................................................................................................

ज्योति जङ्गलको गजलसङ्ग्रह 'अक्षरमा तिमी' का लागि वाणी प्रकाशनका तर्फबाट लेखिएको प्रकाशकीय

#गदय #परकशकय #जयतजङगल #JyotiJungle #समनपखरल #SumanPokhrel